H πυρκαγιά των Ταταούλων

21 / 01 / 1929 - 21 / 01 / 2021

92 Χρόνια μετά

<<....Σχεδόν ολόκληρος η ανθηρά κωμοπόλις εγένετο παρανάλωμα του πυρός.

Aί απεγνωσμέναι προσπάθειαι προς καταπολέμησιν του κακού απέβαινον μάταιαι λόγω του ισχυρού ανέμου και της κακοκαιρίας.

Περί την 9η νυχτερινήν εξερράγη πυρκαγιά εις την οικίαν του κ. Αλέκου Βαξεβάνογλου επί της οδού Αγίου Αθανασίου....>>.

Τα ιστορικά κείμενα του Σκαρλάτου Βυζάντιου μας πάνε στο 1535 οπότε άρχισε να σχηματίζεται η περιοχή την εποχή του Σουλτάνου Σουλεϊμάν του Α΄, δηλαδή, τα πρώτα εκατό χρόνια μετά την Άλωση.

Εκείνη την περίοδο στα ΤΑΤΑΥΛΑ υπήρχε ένας μικρός οικισμός σταβλιτών με επαύλεις των Γενουησίων του ΓΑΛΑΤΑ με μια μικρή εκκλησία στην μνήμη του Αγίου Δημητρίου.

Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν αιχμάλωτοι και καραβομαραγκοί, εργατοτεχνίτες του ταρσανά (ναύσταθμου). Χιώτες, Κρητικοί, Μανιάτες, Επτανήσιοι και Αιγαιοπελαγίτες.

Οι Ταταυλιανοί εργαζόμενοι με τον καιρό θέλοντας να σταματήσει η εισχώρηση ξένων στον οικισμό τους ,μέχρι που έφτασαν να δώσουν "μπαχτσίσι" στον Καπτάν Πασά (Αρχιναύαρχο) να εκδώσει το 1793 το κάτωθι φιρμάνι:

<< ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΔΙΑΜΟΝΗ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΦΟ ΤΩΝ ΤΑΤΑΟΥΛΩΝ ΑΛΛΟΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΟΔΟΞΩΝ >>.

Μετά απ' αυτό φιρμάνι που να τολμήσει ο τούρκος να πατήσει το πόδι του. Οι ίδιοι τούρκοι έλεγαν: ΝΕ LΑΖΙΜ ΤΑΤΑVLΑDΑ BΑΚΚΑL DÜKΚΑΝΙ? (δεν υπάρχει λόγος να έχεις μπακάλικο στα Ταταύλα). Και όμως παρά τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι τούρκοι και ιδιαίτερα μετά το 1821 για να καταργηθεί αυτό το προνομιακό φιρμάνι δεν τα κατάφεραν.

Ο BURHAN YENTÜRK Στο βιβλίο του έκδοση 2001 NE LAZIM TATAVLADA BAKKAL DÜKKANI (ZVI 2001 GEYİK YAYINLARI) στον πρόλογο του αναφέρει :"Τα Ταταύλα η συνοικία ΔΙΑΜΑΝΤΙ της Κωνσταντινούπολης"

Κι' ας δούμε πως περιγράφει ο συγγραφέας την φωτιά κάνοντας αναφορά στον ημερήσιο τύπο του 1929.

<<.."Εκείνη την ημέρα υπήρχαν δυο περιστατικά: Μια εστία κοντά Γαλλικό σχολείο θηλέων Σεντ Πλουσερί κοντά στην έδρα του ΠΕΡΑ ΚΛΟΥΠ (κάηκαν δυο σπίτια) . Η πυροσβεστική υπηρεσία σύμφωνα πάντοτε με τις εφημερίδες έτρεξε στο Πέρα. Όμως όταν η φωτιά στα Ταταύλα γιγαντώθηκε και πήρε τεράστιες διαστάσεις νερό δεν υπήρχε. Ο αρμόδιος Ιταλός διευθυντής της εταιρίας υδάτων ήταν αρνητικός στην παροχή νερού και χρειάστηκε η επέμβαση του Νομάρχη της Κωνσταντινούπολης να διατάξει τον Ιταλό για να δώσει νερό στην φωτιά των Ταταούλων Αλλά ήταν πλέον αργά, το κακό είχε γίνει....>>

Και τώρα να δούμε τι μας λέει ο Καμαράδος στο βιβλίο του ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΑΤΑΥΛΑ σχετικά για την φωτιά της 21 Ιανουαρίου 1929:

<<..."Το καθεστώς με τα ελληνικά Ταταύλα κράτησε μέχρι την 21 Ιανουαρίου 1929. Όταν ξέσπασε φωτιά στο εργαστήριο λαθραίου ρακί του μπακάλι Αλέκου στην οδό Αγίου Αθανασίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της αστυνομίας κάηκαν 212 σπίτια, 17 μαγαζιά, 1 φαρμακείο και το αστυνομικό τμήμα της περιοχής...>>

Η φωτιά με την έκταση που πήρε άνοιξε τον δρόμο στην εγκατάσταση Τούρκων στην νέα συνοικία , το ΚΟΥΡΤΟΥΛΟΥΣ = ΑΠΑΛΛΑΓΗ (μα για πια απαλλαγή ή λυτρωμό μιλάμε) ξεπήδησε από τις στάχτες των ΓΚΙΑΒΟΥΡ ΤΑΤΑΥΛΑ, με απώτερο σκοπό τον εκτουρκισμό της περιοχής. Παρ' αυτά η συνοικία μας επέζησε. Μέχρι το 1959 οι ταταυλιανοί δεν είχαν ακούσει ποτέ τον μουεζίνη . Από το 1955 και μετά όταν η περιοχή άρχισε να κατοικείται από μουσουλμανικό πληθυσμό με την βοήθεια του τουρκικού ιδρύματος για ανεγέρσεις μνημείων και με έρανο των τούρκων κατοίκων της περιοχής στις 14 Μαρτίου του 1959 θεμελιώθηκε το τζαμί και ολοκληρώθηκε η οικοδόμηση του το 1962.

Πέρασαν 92 χρόνια και συνεχίζουμε ..............

Γιώργος Εξαρχόπουλος

Ένας Νοσταλγός Κωνσταντινοπολίτης

Μα τι λέω υπάρχει μη νοσταλγός Κωνσταντινοπολίτης!!!!